در یک آب شیرین کن RO یکی از عوامل مهم بهره برداری، انتخاب زمان مناسب شستشوی شیمیایی دستگاه RO می باشد. معمولا با کارکرد دستگاه ROبه مرور رسوبات به صورت یک لایه ای بر روی سطح غشا تجمع پیدا کرده و باعث کاهش سطح عبوری غشا و بالطبع کاهش میزان جریان آب تولید می باشد. به این حالت فولینگ RO گویند. معمولا با بررسی پارامترهای روزانه ای که توسط اپراتور از وضعیت دستگاه ثبت شده است می توان به زمان مناسب شستشو دست یافت. سه پارامتر مهم برای تشخیص وضعیت فولینگ عبارت است از فشار جریان ورودی ممبران، میزان آب تولید و TDS آب تولید. در زمان فولینگ معمولا جریان آب خروجی از دستگاه کم شده و فشار پمپ ورودی نیز بالا می رود. با شستشوی شیمیایی مناسب و به موقع می توان میزان جریان آب تولید را به حالت استاندارد اولیه باز گرداند.
انتخاب مواد شیمیایی مناسب جهت شستشوی ممبران RO
معمولا در
فولینگ RO ، جهت شستشوی هر آلاینده یک ماده شیمیایی خاصی مورد نیاز است. ممکن است تشکیل فولینگ روی سطح ممبران به صورت لایه ای باشد در این حالت با انتخاب مناسب مواد شیمیایی مواد بصورت لایه ای از سطح جدا می شوند. به عنوان مثال در صورتی که رسوب کربنات کلسیم و رشد بیولوژیکی بر روی ممبران ها وجود داشته باشد ابتدا با یک باز قوی رشد بیولوژیکی را حذف می کنیم و سپس با اسید کربنات کلسیم را در مرحله بعد حذف می کنیم. عمل شستشو ممکن است چند بار تا رسیدن به لایه برداری کامل انجام پذیرد.
در RO های کوچک عمل شستشو به صورت سعی و خطایی انجام می پذیرد. به عنوان مثال اگر در آنالیز آب ورودی به دستگاه مقادیر بالای آهن و منگنز مشاهده گردد از یک محلول مناسب جهت ترسیب فلزات استفاده می گردد چنانچه آب خوراک دارای مواد معلق بالایی باشد از یک محلول قلیایی استفاده می گردد. به هر حال عمل شستشو به صورت سعی و خطایی تا رسیدن به شرایط مطلوب یک یا چندین مرحله انجام می پذیرد. اما در دستگاه های آب شیرین کن بزرگ شستشو به صورت سعی و خطایی چندان معقول نمی باشد. در این نوع دستگاه ها بر روی یک یا چند نمونه ممبران دچار فولینگ شده آزمایشات دقیقی جهت تشخیص نوع روسوبات چسبیده به ممبران انجام می پذیرد. در نتیجه یک روش مناسب شستشو با احتمال موفقیت بالا انتخاب می گردد. سازندگان این نوع آب شیرین کن ها معمولا آزمایشگاه و دستگاه های مجهزی جهت تشخیص نوع فولینگ در کنار تصفیه خانه در نظر می گیرند.
انواع رسوبات در سیستم RO
چند نوع رسوب متداول در سیستم های RO می تواند بر روی ممبران ها تشکیل گردد که شامل:
- رسوب کربنات
- رسوب سولفات
- رسوب آهن
- رسوب سیلیکا
- رسوب مواد ارگانیک
- رسوب مواد بیولوژیکی
در مقالات بعدی با هر کدام از این رسوبات و نحوه غلبه بر آن آشنا می شویم.